Zasady udzielania zamówień publicznych

Współpraca z sektorem publicznym to dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw duża szansa. Często jest to dobry sposób na pozyskanie nowych zleceń i rozwój firmy. Zamówienia publiczne wiążą się jednak z szeregiem formalnych wymogów, które musi spełnić przedsiębiorca, startujący w przetargu. Dziś postaramy się przybliżyć podstawowe informacje na temat zasad udzielania zamówień publicznych.

Zamówienia publiczne w pigułce

Zacznijmy może od kilku podstawowych definicji dotyczących zamówień publicznych. Sprawdźmy więc, czym tak naprawdę jest zamówienie publiczne i jakie są najważniejsze zasady regulujące procedurę zamówień publicznych.

Definicja zamówienia publicznego

Zamówienie publiczne to ni mniej, ni więcej tylko odpłatna umowa pomiędzy podmiotem publicznym (np. urzędem, państwową placówką oświatową, spółką skarbu państwa itd.), a wykonawcą, którym może być oczywiście firma prywatna. Umowa ta dotyczy zwykle usług, produktów lub prac budowlanych, a wykonawca wyłaniany jest w procesie przetargu. Istnieją również sytuacje, w których dwóch lub więcej wykonawców może przystąpić do realizacji zamówienia jako tzw. konsorcjum. Dzieje się to na przykład w sytuacjach, gdy pojedynczo wykonawca nie jest w stanie spełnić wszystkich warunków przetargu. Więcej na ten temat napisaliśmy w artykule Zamówienia publiczne a konsorcjum.

Zarówno podmiot zlecający, jak i wykonawcę obowiązują określone zasady. Zostały one sprecyzowane w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (PZP). Przepisy te określają dokładnie jak ma wyglądać przygotowanie i przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia, jakie są środki ochrony prawnej oraz zasady kontroli przy udzielaniu zamówień publicznych.  Zamówienia publiczne są jednak regulowane również przez inne akty prawne. Na przykład przez ustawę regulującą gospodarowania publicznymi środkami, czy ustawę o nieuczciwej konkurencji itd.

Istnieją również pewne określone sytuacje, w których możliwa jest realizacja zamówień publicznych z pominięciem ustawy PZP. Dotyczy to na przykład zamówień publicznych związanych z obronnością kraju. Pewne wykluczenia wprowadzono również w związku z pandemią COVID–19. Więcej na ten temat napisaliśmy na końcu tego artykułu.

Zamówienia publiczne dla małych i średnich przedsiębiorstw to często duża szansa na rozwój. W wielu przypadkach spełnienie warunków zamówienia publicznego będzie jednak wymagało sporych inwestycji. Często konieczne może stać się pozyskanie dla firmy zewnętrznego finansowania. Jednym ze sposobów na uzyskanie środków potrzebnych do realizacji zamówienia publicznego jest oferowana przez Wielkopolski Fundusz Rozwoju pożyczka Regionalna. Komplet informacji na jej temat dostępny jest na stronie https://www.wfr.org.pl/oferta/.

Najważniejsze zasady udzielania zamówień publicznych

Wiemy już, że zamówienia publiczne regulowane są przez szereg aktów prawnych. Ich szczegółowe omówienie zajęłoby nam jednak bardzo dużo czasu. Skupmy się więc na tym, jakie są najważniejsze zasady udzielania zamówień publicznych:

• Zasada równości – według której wszystkie podmioty starające się realizację zamówienia publicznego muszą być traktowane w ten sam sposób.
• Zasada jawności – wszystkie informacje dotyczące zamówienia publicznego muszą być powszechnie dostępne.
• Zasada uczciwej konkurencji – postępowanie przetargowe musi być przeprowadzone z zachowaniem zasad uczciwej konkurencji.
• Zasada bezstronności i obiektywizmu – o realizację zamówienia publicznego nie mogą starać się osoby powiązane ze zleceniodawcą.
• Zasada prymatu trybów przetargowych – przetargi nieograniczony i ograniczony mają zawsze priorytet w procedurach dotyczących zamówień publicznych.

Ostatnia z tych zasad wprowadza podział na przetargi ograniczone i nieograniczone. Czym różnią się te zamówienia publiczne? W przetargu nieograniczonym mogą startować wszystkie podmioty. Natomiast w przetargu ograniczonym potencjalny wykonawca musi złożyć wniosek o dopuszczenie do przetargu. Dopiero po potwierdzeniu w oparciu o złożone dokumenty, że spełnia warunki udziału w postępowaniu, może zostać zaproszony do złożenia oferty..

Zasady zamówień publicznych, a COVID-19

Pewne zmiany w zasadach udzielania i realizacji zamówień publicznych przyniosła tak zwana ustawa tarcza antykryzysowa.  Jest to ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

W walce z rozprzestrzeniającą się chorobą kluczowe znaczenie ma czas. Ustawa tarcza antykryzysowa wyłącza więc z obowiązku stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych przetargi związane bezpośrednio ze zwalczaniem, profilaktyką oraz przeciwdziałaniem skutkom pandemii. Jeśli prowadzicie firmę, której działalność związana jest z tymi sektorami, warto na bieżąco śledzić prace ustawodawcze związane z pandemią koronawirusa.