Raportowanie ESG, fanaberia czy konieczność?
Coraz częściej w środowiskach biznesowych mówi się o zrównoważonym rozwoju przedsiębiorstw, ujmowanym także jako realizacja strategii ESG. Choć pojęcie ESG wciąż dla wielu brzmi obco, w rzeczywistości nie stanowi niczego strasznego, a wręcz przeciwnie. Od tego, czy w prowadzeniu działalności gospodarczej i jej rozwijaniu będzie uwzględniać się czynniki środowiskowe (E), społeczne (S), czy dbało o ład korporacyjny (G), może zależeć konkurencyjna pozycja danej firmy na rynku.
Dziś obowiązek raportowania ESG, nazywanego również raportowaniem niefinansowym dotyczy największych podmiotów. Wiele w tym zakresie zmieni tzw. Taksonomia Unii Europejskiej, tj. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, która nakazuje w sposób preferencyjny traktować te projekty, które przyczyniają się do zwiększenia ochrony środowiska, a nie mu szkodzą. Należy podkreślić, że taka regulacja nie jest niczym zaskakującym, a stanowi wyraz spójności w polityce Unii Europejskiej nastawionej na przeciwdziałanie zmianom klimatu i ich negatywnym skutkom.
Dlaczego raportowanie ESG może dotyczyć mojej firmy?
Już od 2023 r. obowiązek raportowania niefinansowego obejmie duże firmy i spółki giełdowe, których przychody przekraczają 170 milionów zł netto rocznie, roczna suma bilansowa wynosi 85 milionów zł, a zatrudnienie wynosi przynajmniej 250 pracowników.. Należy spełnić co najmniej 2 z 3 wskazanych kryteriów.
Dlaczego więc MŚP powinny już dziś podejmować działania w obszarze ESG? Nawet jeśli dany przedsiębiorca w perspektywie kolejnych lat nie będzie objęty obowiązkiem raportowania niefinansowego, od tego, czy podejmuje działania prośrodowiskowe czy prospołeczne będzie zależało, czy chociażby utrzyma kontrakt z większym kontrahentem, który podlega obowiązkowi raportowania i być może będzie miał potrzebę wykazać, że zbudował zrównoważony łańcuch dostaw. Wiele z działań podejmowanych na rzecz zrównoważonego rozwoju, choć objęte raportowaniem niefinansowym, może przekładać się na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Udział ekologicznych źródeł zasilania w funkcjonowaniu firmy, czy zwiększanie wydajności pracowników dzięki wysokiej kulturze organizacji pracy czy etycznemu postępowaniu w biznesie, to jedne z wielu czynników, które przełożą się z korzyścią na wyniki finansowe firmy.
Jak przygotować firmę do raportowania ESG?
Przygotowując swoją firmę do raportowania ESG, w pierwszej kolejności należy zidentyfikować odbiorców naszego raportu, a w konsekwencji również obszary, które powinny zostać uwzględnione w sprawozdaniu. Poza ogólnym opisem modelu biznesowego, w obszarze środowiskowym warto zwrócić uwagę, jaki wpływ na klimat ma nasze przedsiębiorstwo, tj. co emituje, ile energii czy wody zużywa, jak gospodaruje się odpadami. Odnosząc się do drugiego obszaru, warto wskazać na strukturę zatrudnienia, system szkoleń, zdrowie czy bezpieczeństwo zatrudnienia, a także na podejmowaną przez nasz biznes działalność społeczną. Wreszcie, opisując ład korporacyjny, warto wskazać, w jaki sposób zarządza się w firmie ryzykami, jak przeciwdziała się korupcji. To wszystko zaś może wskazywać, jak na co dzień obchodzimy się z transparentnością.
W dalszej kolejności, ze względu na wielość danych potrzebnych do zawarcia w raporcie, warto wybrać menagera tego projektu i zbudować wokół niego niezbędny, w miarę potrzeb interdyscyplinarny zespół, który będzie w stanie stworzyć kompleksowy obraz naszej organizacji, definiując wskaźniki i wykonując w ich ramach odpowiednie pomiary. Pomocne jest również posiłkowanie się funkcjonującymi w praktyce i uznanymi standardami raportowania. Do wyboru mamy od najpopularniejszych standardów GRI przez IIRC po, przydatne raczej na rynku amerykańskim, standardy SASB. Nie powinniśmy też pomijać standardów funkcjonujących na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, a nade wszystko powinniśmy posiłkować się ustanowioną przez Organizację Narodów Zjednoczonych Agendą 2030 i ujętymi w niej Celami Zrównoważonego Rozwoju, czy dziesięcioma zasadami UNGC. Miejmy nadzieję, że europejska dyrektywa CSRD, nad którą trwają obecnie prace, rozjaśni w niedalekiej przyszłości w pewien sposób mroki standardów raportowania niefinansowego. Ostatni etap naszego procesu raportowania to komunikacja raportu, na którą składa się chociażby wybór formy prezentacji dokumentu.
Pamiętajmy jednak, że bardzo trudno będzie przejść przez proces raportowania niefinansowego, jeśli firma nie posiada uprzednio opracowanej i realizowanej strategii na rzecz zrównoważonego rozwoju (ESG).
Podsumowując, w dobie kryzysu klimatycznego, pandemii koronawirusa, skomplikowanej sytuacji międzynarodowej i wielu innych czynników składających się na warunki prowadzenia biznesu, uwzględnianie w działalności poszczególnych obszarów ESG jest koniecznością, która w perspektywie najbliższych lat będzie stawała się niezbędna z formalnoprawnego punktu widzenia. Tak więc, warto zaplanować rozwój firmy w sposób zrównoważony.
Jakub Paduch
Ekspert ds. zrównoważonego rozwoju
Wielkopolski Fundusz Rozwoju sp. z o.o.
